Hanneke van der Heijden is strategisch adviseur Rotterdam Circulair en Tommie Perenboom volgde een traineeship bij Stadsbeheer bij de gemeente Rotterdam. Beide werken bevlogen met het thema circulair beheer. Ze vertellen waarom de lopende themasessies met dit onderwerp een plek in je agenda verdienen.
De themasessies zijn inmiddels gestart. Op 20 mei was de eerste themasessie in een serie van vier. Op 3 juni staat de volgende themasessie gepland.
Waarom is voor de themasessies het onderwerp circulair beheer gekozen?
Hanneke: ‘Om beheer circulair te maken, moet er nog veel ontwikkeld worden. Voor andere transities is al veel vastgesteld. Kijk naar de energietransitie: daarvoor ligt al wetgeving waar verschillende partijen en overheden zich naar verhouden. De kaders rondom circulariteit zijn nog niet helder. Er ligt geen draaiboek dat we kunnen volgen. Dat maakt het zo spannend en uitdagend.’ Tommie: ‘Het thema circulariteit leeft op veel niveaus, bij beheerders, maar ook bij strategisch adviseurs en bestuurders.’
Waarom verdienen de themasessies een plek in je agenda?
Tommie: ‘De sessies laten je anders nadenken over beheer door nieuwe vragen te stellen. Hoe kunnen we op een andere manier met de stad omgaan? Wat is de impact als we dingen op een circulaire manier gaan doen? Waarom doen we het? Wat moet het opleveren? Waarom gooien we dingen weg?
Hanneke: ‘Het interessante van transities is dat we de uitkomst nog niet weten. Dat maakt het ook lastig, want het liefst wil iedereen een pasklare gebruiksaanwijzing. Maar zo werken transities niet. We hebben nog niet de precieze antwoorden, maar we moeten elkaar de ruimte gunnen om de juiste vragen te stellen. In een transitie mag het gesprek, elkaar uitdagen en verschillende perspectieven samenbrengen veel meer podium krijgen. De themasessies van Managing Public Space bieden daar mooie gelegenheid toe.’
Wat vinden jullie inspirerend wat er nu speelt op het gebied van circulair beheer?
Tommie: ‘Ik denk meteen aan de Mulchmachine. Verspreid door de stad liggen veel losse bladeren, ook in parken. De bladeren worden van het gras afgeblazen en als afval behandeld, terwijl ze in het natuurlijke ecosysteem voeding voor de bodem zijn. De Mulchmachine vermaalt de bladeren tot kleine stukjes die op het gras kunnen blijven liggen. Dit zorgt voor een gezonde biodiversiteit en je hoeft geen blad weg te gooien.’
Hanneke: ‘Op een aantal plekken in de stad staan schapen als natuurlijke beheerders van groengebieden. De functie van deze schapen is groenbeheer met wol als bijproduct. Maar de wol werd weggegooid. Een collega zocht uit hoe deze wol wél een mooie bestemming kon krijgen. De wol wordt nu gewassen en gesponnen in Engeland. Het is van hoge kwaliteit en er kan mooie kleding van gemaakt worden. Nog een voorbeeld: eendenkroos is een reststroom in de openbare ruimte. Het wordt gezien als afval. In een pilot wordt eendenkroos verzameld en samen met bloemblaadjes samengeperst tot tegels. De eerste van deze afbreekbare tegel is al gelegd in de wijk Reyeroord. Zo worden stromen uit de openbare ruimte die we nu als overlast zien ineens grondstoffen met waarde. Je zou die groene stromen óók als assets kunnen zien.’
Tommie: ‘Er zijn veel mooie voorbeelden, maar belangrijker is welke vragen we beantwoorden met deze pilots. Door dat te onderzoeken krijgen we steeds meer inzicht in circulariteit en de betekenis ervan.
Waarom zouden jongeren een carrière in beheer moeten overwegen?
Tommie: ‘Je bent elke dag maatschappelijk relevant bezig. Je bouwt mee aan een duurzame, veilige, schone en bruikbare stad. Ik zie de stad graag als een materialendepot. Je haalt er iets belangrijks uit, maar stopt er ook weer dingen van betekenis in terug. Dat is heel tastbaar.’
Hanneke: ‘Mensen met een technische of designopleiding worden vaak uitgedaagd iets nieuws te bedenken. Maar een stad meer circulair maken, vraagt om een nieuwe manier van kijken. Welke waarde hebben alle aanwezige ‘ingrediënten’ en hoe kunnen we het proces zo transformeren dat het niet alleen nú waarde heeft, maar ook z’n waarde behoudt? Daar wil je je technische en ontwerpskills toch meteen voor inzetten?’
Als je over 50 jaar de deur uit stapt, wat hoop je dan dat er veranderd is op het gebied van circulariteit?
Tommie: ‘Ik hoop dat mensen de elementen in de openbare ruimte eerder waarderen om wat ze bijdragen dan hoe ze eruit zien. Bijvoorbeeld: als we in 2061 tegels gebruiken die helemaal circulair geproduceerd zijn, zou ik het te gek vinden dat mensen die tegel dáárdoor op waarde schatten en verder kijken dan de esthetiek.’
Hanneke: ‘Ik vergelijk het vaak met windmolens. De oudere generatie vindt windmolens vaak lelijk en zien het als landschapsvervuiling, terwijl jongeren de molens cool vinden en beseffen dat deze techniek onze energie opwekt in plaats van kolencentrales. Ik hoop dat in de toekomst het systeem circulariteit beter faciliteert. Het huidige systeem heeft nog te veel barrières voor mensen die vanuit een intrinsieke overtuiging iets anders willen doen. Het nieuwe systeem moet ruimte geven voor meer circulariteit, zodat de pioniers van nu het wat makkelijker krijgen!’
Klik hier voor meer info over de themasessies.
